De auto als caravantrekker
De meeste auto’s zijn niet specifiek ontworpen om een caravan te trekken.
Toch kunt u heel goed een caravan achter uw auto hangen. Autofabrikanten bepalen samen met de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) hoe zwaar de caravan mag zijn achter een bepaald type auto; het maximaal trekgewicht. Dit maximaal trekgewicht staat staat op het kenteken (en bij auto’s van voor 1998 op het aanvullingsblad) vermeld.
Maximaal trekgewicht
Meting van de as-druk in Duitsland
Wettelijk mag het maximaal trekgewicht niet overschreden worden. Het gaat daarbij om het werkelijke gewicht (dus het gewogen gewicht). De kogeldruk (als last) wordt gerekend tot het gewicht van de auto dat natuurlijk ook aan een maximum is gebonden. Zie hieronder de afb. van de typeplaatjes. In de praktijk wordt veelal de caravan-aslast (het gewicht op de 2 wielen) gewogen en vergeleken met de autopapieren of het kentekenregister. Het maximaal toegestane trekgewicht is echter formeel de totale gewogen massa van de caravan. Bestudeer in dit kader ook eens de betreffende teksten uit het Voertuigreglement.
Voorbeeld: Stel dat uw auto 1200 kg mag trekken (zie uw kentekenbewijs) en u heeft een caravan van 1000 kg leeg, dan mag u 200 kg bagage inladen.Het maximaal toegestaan gewicht van de caravan mag (op papier) best hoger zijn, bijvoorbeeld 1350 kg. Wel kan het maximaal beladen gewicht op het aanhangerkenteken consequenties hebben voor uw rijbewijs (zie verderop).
Maximaal treingewicht
Naast het maximaal trekgewicht kan ook het maximaal treingewicht van belang zijn. Europese wetgeving schrijft voor, dat een trein van auto en aanhanger 5 keer binnen een beperkte tijd vanuit stilstand een helling van 12% moet kunnen bedwingen. Bij sommige auto’s kan dat alleen als de auto niet vol beladen is. Het maximaal treingewicht is dan minder dan de som van het maximaal gewicht van de auto en het maximaal trekgewicht. Het maximaal treingewicht staat niet op het kenteken, maar op het typeplaatje (meestal) onder de motorkap. Dit is het tweede kg-getal, zie de voorbeelden:
Deze auto heeft een maximaal toegestaan gewicht van 1435 kg. Het maximaal treingewicht is 2235 kg, en mag (ook volgens kenteken) een caravan trekken van 800 kg. De maximale belasting van de vooras is 780 kg en de achteras 730 kg. De som van voor- en achteras is dus meer dan het maximaal gewicht dat de auto mag wegen.
Deze Volvo heeft een maximaal toegestaan gewicht van 1970 kg. Het maximaal treingewicht is 3770 kg, en zou dus een caravan van 1800 kg mogen trekken. In Nederland is dit echter tot 1600 kg beperkt volgens het kenteken. De maximale belasting van de vooras is 940 kg en de achteras 1160 kg. Ook hier is dus de som van voor- en achteras meer dan het maximaal gewicht dat de auto mag wegen.
Bij deze auto moet u als caravanner goed oppassen. In de folder staat een maximaal trekgewicht van 1350 kg. Uit het typeplaatje blijkt dat de maximale massa van de auto 1840 kg is, en de maximale treinmassa “maar” 2800 kg. Zou deze auto vol beladen zijn dan blijft voor de caravan nog maar 960 kg over! De auto weegt leeg, exclusief de trekhaak en overige accessoires, al 1300 kg.
Het trekken van een caravan met de op het kentekenbewijs vermelde gewicht is dus niet altijd toegestaan, tenzij u uw autobelading beperkt. De trekhaak is voorzien van een verplicht typeplaatje. Daarop staan massa’s vermeld waarop de trekhaak is getest. Dát trekgewicht is dus niet het gewicht wat uw auto mag trekken maar het gewicht wat uw trekhaak maximaal kan hebben. Veelal is het echter niet verstandig om een caravan met het maximaal toegestane gewicht achter uw auto te hangen.
Tot voor enige tijd hanteerde men de vuistregel dat het beladen gewicht van de caravan niet meer dan 70% mocht bedragen van het beladen gewicht van de auto. Door een betere techniek, bij zowel auto als caravan, is dit percentage inmiddels opgetrokken tot 75 á 80%. Er zijn echter meer aspecten van belang bij het trekken van een caravan. Deze caravan weegt meer dan 75% van de auto. (foto: visumar)
De motor
Of een automotor geschikt is om er een caravan mee te trekken hangt af van het vermogen en vooral van het koppel. Het vermogen wordt aangegeven in kilowatt (kW) en het koppel in newtonmeter (Nm).
Het koppel is bepalend voor de kracht aan de aangedreven wielen. Deze kracht is nodig om weg te kunnen rijden en om een bepaalde snelheid, bijvoorbeeld bij een heuvel, vast te kunnen houden. Hoe groter het koppel, hoe beter. Het motorvermogen is nodig voor het overwinnen van de rolweerstand, de hellingweerstand, de luchtweerstand en voor het versnellen van de combinatie. Hoe meer vermogen, hoe beter dus.
Het maximaal vermogen is alleen bij een hoog toerental beschikbaar. In de praktijk maken we zelden gebruik van het maximaal vermogen. Het maximaal koppel is bij veel lagere toerentallen beschikbaar (zie de specificaties van uw auto). Voor het rijden met een caravan is het plezierig dat het koppel beschikbaar is bij een laag toerental. Waarom? Omdat er veel kracht nodig is bij het wegrijden. Heeft de motor het maximale koppel, dus de maximale kracht, bij een hoog toerental, bijvoorbeeld 4000 omwentelingen per minuut of meer, dan moet er veel gas worden gegeven om de kracht op te roepen. Het duurt dan ook lang voordat de koppeling helemaal kan worden losgelaten. Komt er daarentegen al een behoorlijk koppel vrij bij zo’n 2000 omwentelingen per minuut dan vergemakkelijkt dat het wegrijden enorm en heeft de koppeling minder te lijden. Ook zult u merken dat u minder hoeft te schakelen en gemakkelijker in de 4e of 5e versnelling kunt rijden.
Verder is het belangrijk dat een groot koppel over een zo groot mogelijk toerengebied beschikbaar is. Het koppel van de motor en de bijbehorende toerentallen kunnen worden uitgezet in een grafiek. Dan ontstaat de zogenaamde koppelkromme. Hoe vlakker de kromme, hoe beter. Is de kromme echt flink krom (piekerig) dan moet zo veel mogelijk worden gereden bij het toerental dat overeenkomt met het maximale koppel. Dat kan soms overeenkomen met een ongunstige rijsnelheid. Bepalend voor die snelheid is de versnellingsbak.
Versnellingsbak
De overbrengingsverhoudingen van de versnellingsbak zijn erg belangrijk. Vooral als motorvermogen en koppel van het desbetreffende type auto aan de krappe kant zijn, gaan de overbrengingsverhoudingen een hoofdrol spelen. De overbrengingsverhoudingen van een personenauto zijn niet ingesteld op het rijden met een caravan. Hierdoor is het bijvoorbeeld lang niet altijd mogelijk om in de vierde of vijfde versnelling te rijden.Het kan zijn dat bijvoorbeeld de motor bij 80 km/h in de vierde versnelling met een te laag toerental draait, waardoor de motor te weinig kracht heeft.
Een ongeluk gebeurt altijd door een samenloop van omstandigheden. Zodra er een matige tegenwind is zou u moeten terugschakelen naar de derde versnelling. Dit is niet slecht voor de motor, maar is niet erg comfortabel. Sommige terreinauto’s en bijvoorbeeld de modellen van Subaru zijn uitgerust met tussenbak waarmee u ook op de verharde weg kunt rijden. Hiermee verandert de eindoverbrenging en heeft u meer kracht bij een lagere snelheid tot uw beschikking. Het wegrijden op een helling gaat daardoor veel gemakkelijker en uw versnellingen liggen dichter bij elkaar waardoor het rijden met caravan gemakkelijker gaat.
Soms worden moderne auto’s geleverd met een of andere vorm van tractiecontrole, waarbij dus de wielslip geprobeerd wordt te verminderen of te voorkomen. Een handig accessoire, mits het uitschakelbaar is, want op een (te?) steile helling hebben we soms juist wielslip nodig om de koppeling te sparen.
Automatische transmissie
Het grote voordeel van een automatische versnellingsbak merkt u bij het wegrijden op hellingen. Door de koppelomvormer heeft u bij het wegrijden meer kracht dan een vergelijkbare auto met handbak en rijdt u veel gemakkelijker weg. Ook is er geen gevaar voor het te zwaar belasten van de (platen-)koppeling, want die heeft hij niet. Nadelen zijn er echter ook. Er komt veel warmte vrij in de vloeistofkoppeling (de koppelomvormer). Vooral op erg steile hellingen treedt voortdurend slip op wanneer u te langzaam naar boven kruipt. Het is dan te hopen dat de bak een temperatuursensor heeft om dure schade te voorkomen. We zien gelukkig dat steeds meer fabrikanten ook hun automaten voorzien van 5 of 6 versnellingen, waardoor het onderling snelheidsbereik verkleind wordt. De kracht van de motor komt dan beter tot zijn recht (op straat dus) en de krachtsoverbrenging hoeft minder via de koppelomvormer te gaan. Een eigenschap van sommige automatische transmissies is dat ze te snel overschakelen naar een hogere versnelling of gaan pendelen. U kunt dit beter voorkomen door met de hand een lagere versnelling te selecteren, ook bergop. De sportstand wil soms ook helpen.
Soms vraagt de automatische versnellingsbak bij het rijden met een caravan om extra koeling. Overtuigt u zich ervan of uw auto vanaf fabriek een extra oliekoeler heeft of dat die bij het monteren van de trekhaak erbij is gezet.
Aandrijving
De meeste auto’s hebben voorwielaandrijving. Er zijn nog maar enkele (grotere) modellen die achterwielaandrijving hebben. Met name in de bergen als naar boven wordt gereden heeft een auto met achterwielaandrijving meer grip. Bij voorwielaandrijving slaan de wielen dan sneller door. Dat dit doorslaan in de bergen toch ook voordelen kan bieden is hierboven beschreven (het ontlast de koppeling). Op de camping in het natte gras maakt het niet zoveel verschil. U zult wel merken dat u met een auto met voorwielaandrijving meer grip hebt bij het achteruit rijden. Probeer voor een maximale grip er voor te zorgen dat de aangedreven wielen zoveel mogelijk belast worden, en dat is bij een achterwielaandrijver weer gemakkelijker.
Vierwielaandrijving
Bij vierwielaandrijving worden alle wielen aangedreven en kan theoretisch de tractie tweemaal zo groot zijn als bij een gewone auto. Het zal duidelijk zijn dat vierwielaandrijving grote voordelen heeft bij het trekken van een caravan. U komt bijvoorbeeld makkelijker weg op een drassige camping en ook op sneeuw en ijs biedt vierwielaandrijving duidelijk meer tractie (sneeuwkettingen zijn zelden nodig).
Toch kan vierwielaandrijving ook nadelen hebben. Met name op steile hellingen zou het kunnen zijn dat het wegrijden niet meer lukt, als uw auto geen tussenbak (of automaat) heeft. Juist door de grote tractie van de vier wielen komt alles aan op de sterkte van de koppeling. Veel tegenwoordig verkrijgbare zogeheten SUV’s (Sport Utility Vehicles) zijn daarom minder geschikt voor het trekken van een zware caravan dan het lijkt.
Wielbasis, oversteek en vering
Behalve het gewicht is de constructie van een auto van invloed op de stabiliteit bij het rijden met een caravan. Naar mate de wielbasis groter is, en de oversteek achter klein, zal de auto een stabielere trekker zijn.
Over het algemeen zal bij het trekken van een caravan de auto achter maximaal belast zijn. Zelfs zonder bagage drukt er zo’n 100 kg meer op de auto dan oorspronkelijk (75 kg kogeldruk en het gewicht van de trekhaak!). Soms is een aangepaste vering noodzakelijk. Het mooiste zijn systemen met automatische niveauregeling die op sommige auto’s standaard geleverd worden waardoor de auto niet te veel doorzakt. Ook achteraf zijn hulpveren een nuttig accessoire. Hulpveren verminderen echter niet de druk op de achterkant van de auto en de lift aan de voorzijde!
Tenslotte kan ook de constructie van de achteras en zelfs het type banden kan van invloed zijn op de stabiliteit. Natuurlijk brengt u de spanning van de achterbanden op de hoogste druk die de fabrikant aangeeft. Het blijft echter lastig te voorspellen of een auto een stabiele trekker is. Je kunt kijken of hij getest is bij een van de TAvhJaar-verkiezingen op deze website… Een uitgebreide proefrit is uiteindelijk het enige dat uitsluitsel kan geven. Helaas zal lang niet elke dealer daarvoor een auto met trekhaak beschikbaar hebben, maar wellicht kan hij gebruik maken van een auto van de importeur.
BRON: CaravanTrekker